Phần mềm không còn chỉ là một sản phẩm mà là “dịch vụ sống” luôn thay đổi và cải tiến theo từng ngày. Người dùng mong đợi tính năng mới, bản vá lỗi và trải nghiệm mượt mà gần như ngay lập tức. Mỗi giây trễ khi triển khai phần mềm có thể đồng nghĩa với mất đi hàng nghìn người dùng.

Để bắt kịp tốc độ thị trường, các nhóm kỹ thuật cần nhiều hơn là code giỏi, họ cần một cách làm việc giúp tự động hóa, cộng tác liền mạch và phát hành liên tục. Đó chính là lý do DevOps ra đời giúp định hình cách phần mềm được xây dựng, kiểm thử và đưa đến tay người dùng.

Tổng quan về DevOps

DevOps là gì?

DevOps là cách làm việc kết hợp giữa lập trình viên (Dev) và nhóm vận hành (Ops) để phát triển và triển khai phần mềm nhanh hơn, ổn định hơn. Thay vì tách biệt, Dev và Ops cùng hợp tác, dùng các công cụ tự động hóa như CI/CD để kiểm thử, đóng gói và đưa sản phẩm ra thị trường liên tục, có nâng cấp và cải tiến.

Lợi ích của DevOps đối với doanh nghiệp

Quy trình quản lý hiệu quả

DevOps giúp quản lý và trưởng nhóm làm việc hiệu quả hơn. Thay vì phải kết nối đội ngũ phát triển và vận hành, giờ đây cả hai có thể phối hợp trong cùng một hệ sinh thái DevOps. Ngay cả khi có ý kiến khác nhau về hướng đi của sản phẩm, việc xử lý xung đột trở nên dễ dàng hơn nhờ tham chiếu vào một nơi.

Quan trọng nhất, trong hệ sinh thái DevOps, các công cụ tự động hóa hiện đại giúp tối ưu hóa việc phân bổ nhiệm vụ, quản lý báo cáo và xử lý phản hồi một cách hiệu quả hơn. Nhờ đó, các nút thắt và sự trùng lặp trong quy trình được loại bỏ, giúp phát triển và triển khai sản phẩm diễn ra nhanh chóng và mượt mà hơn.

Tăng tốc độ triển khai giải pháp

Trong bối cảnh công nghệ hiện nay, tốc độ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh. Văn hóa DevOps giúp rút ngắn thời gian triển khai và phát hành sản phẩm bằng cách loại bỏ các trở ngại như xung đột giữa các phòng ban và vòng lặp phản hồi kém hiệu quả. Theo báo cáo Accelerate State of DevOps 2021, các đội ngũ xuất sắc triển khai sản phẩm nhiều hơn 973 lần và có thời gian phản hồi nhanh gấp 6750 lần so với nhóm hiệu suất thấp.

Cộng tác liên phòng ban hiệu quả hơn

Một trong những lợi ích cốt lõi của DevOps là tăng cường giao tiếp và hợp tác giữa các phòng ban. Các đội ngũ hiệu suất cao duy trì văn hóa minh bạch và tin tưởng lẫn nhau thông qua phản hồi hai chiều liên tục. Sự gắn kết này giúp giải quyết công việc hiệu quả hơn và xây dựng môi trường làm việc hài hòa, tôn trọng.

Nhiều thời gian hơn cho việc đổi mới

DevOps thúc đẩy đổi mới bằng cách tận dụng chuyên môn cá nhân, dữ liệu nghiên cứu và sức mạnh tự động hóa quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm cuối cùng. Việc triển khai phần mềm nhanh chóng giúp doanh nghiệp phát hiện sai sót sớm và điều chỉnh kịp thời, đảm bảo đúng tiến độ ra mắt. Nhờ đó, các developer có cơ hội thử nghiệm tính năng mới và cải tiến kiến trúc sản phẩm linh hoạt.

Duy trì vòng phản hồi mở giảm thiểu sai sót, hỗ trợ QA phân tích và xử lý lỗi phần mềm cũng như các lỗ hổng tiềm ẩn. Điều này tạo điều kiện cho sản phẩm vừa ổn định, vừa không ngừng đổi mới.

Bảo mật chặt chẽ hơn

Khi các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi, DevOps không chỉ giúp tăng tốc phát triển mà còn hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường bảo mật cho hạ tầng và sản phẩm. Một cách tiếp cận phổ biến là DevSecOps - kết hợp Development, Security và Operations. Thay vì coi bảo mật là bước riêng lẻ, DevSecOps tích hợp nó ngay từ đầu trong toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm, với các điểm mạnh:

• Phát hiện lỗ hổng sớm, tiết kiệm chi phí và thời gian xử lý.

• Chính sách bảo mật tự động, giảm thiểu rủi ro sai sót do con người.

• Khả năng phản ứng nhanh, phục hồi hệ thống nhanh hơn khi có sự cố.

Tối ưu chi phí

Việc triển khai DevOps có thể khiến nhiều doanh nghiệp lo ngại về chi phí đầu tư ban đầu do mức độ tự động hóa cao. Tuy nhiên, DevOps lại là giải pháp tối ưu chi phí vận hành dài hạn nhờ:

• Phát hiện và xử lý sự cố nhanh chóng thông qua giám sát tự động và CI/CD, tránh thất thoát doanh thu.

• Tự động hóa pipeline giúp phát hành bản cập nhật nhanh, giảm lỗi lặp lại, tiết kiệm thời gian và công sức.

• Nhờ automation và cloud, doanh nghiệp không cần thuê thêm nhân sự hoặc đầu tư hạ tầng phức tạp, vẫn duy trì tốc độ và độ ổn định.

Vòng đời DevOps (DevOps lifecycle)

DevOps không chỉ là bộ công cụ hay phương pháp quản lý mà là vòng đời liên tục kết nối giữa lập trình, phát triển (Dev) và vận hành (Ops). Thay vì hoạt động tách biệt, hai mảng này được tích hợp thành quy trình thống nhất, xoay quanh các bước chính.

Lập kế hoạch (Plan)

Lập kế hoạch là bước khởi đầu của vòng đời DevOps, nơi đội ngũ xác định mục tiêu, yêu cầu và lộ trình sản phẩm. Điểm mạnh của DevOps là sự tham gia đồng thời của Dev, Ops, QA và Security giúp tất cả cùng hướng tới mục tiêu chung.

Các công cụ như Jira, Trello, Confluence, Azure Boards,… hỗ trợ lập backlog, quản lý sprint và theo dõi tiến độ một cách minh bạch. Quan trọng hơn, kế hoạch trong DevOps là liên tục, luôn được cập nhật dựa trên phản hồi thực tế và dữ liệu giám sát để sản phẩm không ngừng cải tiến.

Mã hoá (Code)

Bước mã hoá (code) là nơi các developer hiện thực hóa kế hoạch bằng cách viết code cho các tính năng và thay đổi đã xác định. Nhờ kế hoạch rõ ràng, việc phát triển diễn ra đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng.

Các công cụ hỗ trợ gồm VS Code, IntelliJ, Eclipse, GitHub, GitLab, Bitbucket,… giúp quản lý phiên bản, cộng tác nhóm và đảm bảo code được tổ chức tốt, an toàn, sẵn sàng cho các bước tiếp theo.

Xây dựng (Build)

Giai đoạn xây dựng chuyển đổi code thành phiên bản phần mềm hoàn chỉnh để kiểm thử và triển khai. Tại đây, tất cả các module tích hợp liền mạch, đảm bảo phần mềm hoạt động ổn định và giảm rủi ro lỗi khi chạy trên môi trường thực tế.

Các công cụ như Docker, Terraform, Maven, Gradle, Jenkins,… giúp tự động hóa quá trình build, quản lý các thành phần cần thiết và chuẩn hóa môi trường. Nhờ đó, quá trình phát triển nhanh hơn, hiệu quả hơn và sản phẩm luôn đồng nhất.

Kiểm tra (Test)

Kiểm thử đảm bảo phần mềm hoạt động ổn định và đáp ứng yêu cầu người dùng trước khi triển khai. Giai đoạn này giúp phát hiện lỗi sớm, giảm rủi ro và tiết kiệm chi phí khắc phục.

Các công cụ như Selenium, QASymphony, Ranorex, OWASP ZAP, IBM AppScan,… hỗ trợ tự động kiểm tra tính năng, hiệu năng và bảo mật. Nhờ đó, đội ngũ phát triển có thể kiểm tra liên tục, nhanh chóng và duy trì chất lượng sản phẩm qua từng phiên bản.

Phát hành (Release)

Giai đoạn phát hành là khi phần mềm chính thức sẵn sàng cho người dùng. Đây là bước quan trọng để chuyển từ môi trường thử nghiệm sang môi trường thực tế, đảm bảo phần mềm ổn định và an toàn.

Các công cụ như Jenkins, GitLab CI, AWS CodePipeline,… giúp tự động hóa việc phát hành, theo dõi phiên bản và giảm thiểu lỗi khi triển khai. Nhờ đó, phần mềm được phát hành nhanh chóng và chính xác, mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

Triển khai (Deploy)

Triển khai là bước đưa phần mềm vào môi trường hoạt động thực tế, nơi người dùng cuối có thể truy cập và sử dụng. Giai đoạn này đảm bảo phần mềm vận hành ổn định, đồng thời các thay đổi từ phiên bản mới được áp dụng chính xác.

Các công cụ như Docker, Kubernetes, Ansible,Terraform,… giúp tự động hóa quá trình triển khai, quản lý môi trường và phân phối phần mềm đến nhiều máy chủ cùng lúc. Nhờ vậy, việc triển khai trở nên nhanh chóng, chính xác và ít rủi ro hơn.

Vận hành (Operate)

Vận hành là giai đoạn giữ cho phần mềm hoạt động ổn định và mượt mà sau khi triển khai. Ở đây, đội ngũ quản trị hệ thống theo dõi hoạt động của phần mềm, đảm bảo dịch vụ luôn sẵn sàng và người dùng không gặp sự cố.

Các công cụ như Nagios, Grafana, Prometheus, DataDog,… hỗ trợ giám sát hiệu suất, cảnh báo sự cố và quản lý tài nguyên. Nhờ vậy, vấn đề được phát hiện và xử lý kịp thời giúp phần mềm luôn hoạt động ổn định và đáp ứng nhu cầu người dùng.

Monitor (Giám sát)

Giám sát là giai đoạn theo dõi liên tục hoạt động của phần mềm và hạ tầng để đảm bảo vận hành ổn định, an toàn và hiệu quả. Qua giám sát, các vấn đề tiềm ẩn có thể được phát hiện sớm trước khi ảnh hưởng đến người dùng.

Các công cụ như ELK Stack, Dynatrace, Splunk, NewRelic, AppDynamics,… giúp thu thập dữ liệu, phân tích hiệu suất và phản hồi sự cố kịp thời. Nhờ đó, đội ngũ phát triển và vận hành có thể cải thiện phần mềm liên tục, rút ngắn thời gian xử lý sự cố và nâng cao trải nghiệm người dùng.

Nguyên tắc trong DevOps

Tự động hóa

Tự động hóa là cốt lõi của DevOps giúp giảm công việc thủ công, tăng tốc quy trình, hạn chế lỗi và giải phóng thời gian cho các nhiệm vụ quan trọng hơn. Nó áp dụng trong mọi giai đoạn, từ tích hợp và kiểm thử mã, triển khai ứng dụng đến quản lý hạ tầng. Mục tiêu là đẩy nhanh phát triển phần mềm và đảm bảo tính nhất quán, ổn định. Khi triển khai, bắt đầu với các tác vụ đơn giản, quản lý script bằng Git và liên tục cải tiến, đồng thời duy trì cân bằng giữa tự động hóa và sự can thiệp của con người.

Tích hợp và triển khai liên tục (Continuous Integration & Continuous Deployment)

Tích hợp liên tục (CI) là quá trình thường xuyên hợp nhất các thay đổi mã nguồn vào kho chung, kèm theo kiểm thử tự động để phát hiện lỗi sớm. CI giúp giảm rủi ro phát sinh vấn đề trong mã chính và nâng cao chất lượng phần mềm. Nhờ CI, các nhóm phát triển và vận hành có thể làm việc hiệu quả hơn.

Triển khai liên tục (CD) là bước tiếp theo, tự động triển khai mã đã kiểm thử lên môi trường sản xuất. Điều này giúp các tính năng mới và bản vá lỗi đến tay người dùng nhanh chóng. Khi kết hợp CI và CD, toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm trở nên mượt mà, từ khi commit code đến triển khai thực tế chỉ trong vài phút.

Hạ tầng như mã (Infrastructure as Code – IaC)

Trước đây, việc thiết lập hạ tầng thường phải làm thủ công, tốn thời gian và dễ sai sót. IaC đã thay đổi cách tiếp cận bằng cách xem hạ tầng như mã ứng dụng, được viết dưới dạng script hoặc cấu hình, có thể quản lý phiên bản, kiểm thử và tự động hóa.

Nhờ IaC, các nhóm DevOps đảm bảo tính nhất quán và dễ lặp lại trên nhiều môi trường, giải quyết vấn đề chạy ổn trên máy cá nhân nhưng gặp lỗi khi triển khai ở môi trường thực tế.

Sử dụng Container

Container là một nguyên tắc quan trọng trong DevOps giúp đóng gói phần mềm cùng tất cả các thành phần cần thiết thành một gói nhỏ gọn, di động và hoạt động ổn định, đảm bảo phần mềm chạy giống nhau trên nhiều môi trường khác nhau. So với máy ảo, container khởi động nhanh và sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.

Các công cụ phổ biến bao gồm Docker để tạo và quản lý container và Kubernetes để sắp xếp, triển khai và mở rộng ứng dụng một cách tự động. Sử dụng container giúp phần mềm hoạt động ổn định, dễ mở rộng, tiết kiệm tài nguyên và dễ dàng chuyển đổi giữa các môi trường khác nhau.

Phản hồi nhanh

Đây là nguyên tắc quan trọng giúp DevOps cải thiện chất lượng phần mềm liên tục. Bằng cách thu thập ý kiến từ người dùng, khách hàng và các thành viên trong nhóm trong quá trình phát triển, đội ngũ có thể phát hiện lỗi, cải thiện tính năng và điều chỉnh sản phẩm kịp thời.

Các công cụ như Slack, Jira, Confluence,… hỗ trợ thu thập và quản lý phản hồi, giúp mọi người theo dõi và cải thiện sản phẩm mà không làm gián đoạn quy trình phát triển. Nguyên tắc này đảm bảo phần mềm đáp ứng nhu cầu người dùng và vận hành hiệu quả.

Hiểu về văn hoá DevOps

Văn hóa DevOps tạo ra môi trường hợp tác, nơi nhóm phát triển và vận hành làm việc cùng nhau để cung cấp phần mềm chất lượng cao và hiệu quả. Sự tách biệt giữa viết mã và triển khai hệ thống không còn, các nhóm phối hợp nhịp nhàng, giảm xung đột và hiểu lầm.

Văn hóa này nhấn mạnh trách nhiệm chung, minh bạch và cải tiến liên tục, đồng thời thúc đẩy giao tiếp cởi mở và hợp tác trong suốt vòng đời phần mềm. Kết quả là phần mềm phát triển nhanh hơn, ổn định hơn và đáng tin cậy hơn.

Các công cụ phổ biến của DevOps

AgileOps đồng hành cùng doanh nghiệp triển khai DevOps

DevOps không chỉ là phương pháp mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp tăng năng suất, tối ưu quy trình và nâng cao chất lượng sản phẩm. Bằng cách kết hợp tự động hóa, tích hợp liên tục và giám sát thông minh, DevOps tạo ra sự cộng tác hiệu quả giữa các nhóm, rút ngắn thời gian triển khai và cải thiện trải nghiệm người dùng.

Là Đối tác Vàng của Atlassian và Đối tác Kubernetes tại Việt Nam, AgileOps tự hào mang đến giải pháp DevOps toàn diện và dịch vụ tư vấn chuyên sâu giúp doanh nghiệp đẩy nhanh và nâng cao hiệu suất vận hành.